W związku z uruchomieniem przez GUS usługi sieciowej ws1, służącej do zgłaszania nowych albo zmienionych danych z ewidencji miejscowości, ulic i adresów, oraz z pismami Wojewódzkich US kierowanymi do gmin w tej sprawie, informujemy, że jesteśmy w posiadaniu specyfikacji usługi a prace mające na celu integrację systemu iMPA z ww. usługą są na ukończeniu.

Przygotowane zostały już odpowiednie funkcje po stronie iMPA, natomiast cały czas czekamy na odpowiedzi GUS na przekazane przez nas 14 kwietnia 2023r. do działu technicznego wątpliwości i pytania dot. usługi.

W chwili obecnej działanie usługi odbiega od opisywanego w dokumentacji, co niestety uniemożliwia uruchomienie komunikacji.

Niezależnie od postępów integracji pomiędzy systemami, zalecamy Państwu, by już teraz przesłać do urzędu zgłoszenie w celu uzyskania danych uwierzytelniających. Zgodnie z pismem GUS na adres e-mail teryt_ws1@stat.gov.pl należy przekazać następujące dane:

• nazwa gminy i identyfikator TERC (czyli TERYT gminy)
• numer telefonu kontaktowego (telefon do pracownika gminy)
  
• służbowy adres e-mail do kontaktu (e-mail służbowy z adresem/domeną gminy)
  
• nazwę i adres instytucji ubiegającej się o dostęp do usługi (czyli urząd gminy XYZ).

Dodatkowo powyższe dane należy przesłać w celu weryfikacji na adres właściwego Urzędu Statystycznego, podany w piśmie skierowanym do gminy.

Innymi słowy dane do logowania pozyskujecie Państwo dla każdej gminy z osobna i będą one wpisywane w panelu zarządzania w iMPA.

Interpretacja obowiązujących przepisów prawa w zakresie prowadzenie Ewidencji Miejscowości Ulic i Adresów wydaje się sprawą dość prostą - główne przepisy to dwa artykuły z ustawy i krótkie rozporządzenie. Okazuje się jednak, że nawet w tej materii należy być czujnym.

Do korzystającej z aplikacji iMPA gminy Bolimów, został złożony wniosek o nadanie adresu, a dokładnie o nadanie numeru porządkowego dla budynku mieszkalnego będącego w trakcie budowy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie numeracji, tj. prawem geodezyjnym i kartograficznym oraz rozporządzeniem Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów, nadanie numeru jest możliwe dla:

W związku z powyższym, numer został wprowadzony do ewidencji miejscowości, ulic i adresów prowadzonej przez gminę, a informacja o nadaniu została przekazana do Urzędu Statystycznego oraz zgodnie z przyjętą wieloletnią praktyką, również w charakterze informacyjnym, do Starostwa Powiatowego w Skierniewicach. Należy tutaj przypomnieć, że gmina nie ma obowiązku informować Starostwa o ustaleniu numeru, gdyż wszelkie tego typu zmiany dotyczące nieruchomości powinny być zgłoszone przez właściciela. Do tego momentu sytuacja jest standardowa, jakich rocznie jest ponad 100.000 w Polsce.

Jak się okazuje, tym razem stało się inaczej. Po pewnym czasie wnioskodawca otrzymał ze Starostwa wezwanie do złożenia dokumentacji geodezyjnej, określającej zmiany przeprowadzone na nieruchomości i potwierdzające zakończenie budowy budynku (fragment pisma poniżej). 

Jaka była przyczyna? Działanie to było spowodowane przekazaniem informacji o utworzeniu punktu adresowego, co starostwo uznało za jednoznaczne z rozpoczęciem użytkowania budynku, chociaż nie miało to potwierdzenia w treści zawiadomienia, które zgodnie z zakresem informacji gromadzonych w bazach danych EMUiA, nie zawiera informacji o statusie budynku. Co więcej, w starostwie wskazano, że pracownik urzędu, który nadał adres popełnił błąd i tylko zmiana zawiadomienia może wstrzymać postępowanie.

Jako kontynuacja sprawy, do urzędu gminy wpłynęło pismo ze Starostwa, w którym przedstawiono własną interpretację prawa geodezyjnego i kartograficznego w zakresie ustalania numeracji porządkowej oraz “uczulono” jakich dokumentów należy wymagać od wnioskodawcy (poniżej fragmenty pisma).

Najbardziej kontrowersyjne kwestie z pisma to:

• wymaganie od organu wydającego zawiadomienie podania w jego treści rodzaju budynku oraz jego identyfikatora - co nie jest wymagane w zakresie informacji gromadzonych w bazie EMUiA;

• przyjęcie, że warunkiem wydania zawiadomienia o nadaniu numeru porządkowego jest rozpoczęcie budowy lub wydanie pozwolenia na budowę - co stoi w sprzeczności z zapisami prawa geodezyjnego i kartograficznego;

• wskazanie, że od wnioskodawcy należy wymagać przedłożenia dodatkowych dokumentów, takich jak: kopia mapy zasadniczej lub ewidencyjnej, kopia decyzji o warunkach zabudowy lub pozwolenia na budowę z projektem zagospodarowania - co nie znajduje potwierdzenia w obowiązujących przepisach oraz wzorze wniosku o nadaniu numeru porządkowego.
  

W odpowiedzi na pismo GUGiK stwierdził, że:

1. Zgodnie z art. 47a ust. 4 pkt. 5 lit. a numery porządkowe mogą być nadawane budynkom wybudowanym, w trakcie budowy oraz prognozowanym do wybudowania. Nie ma więc podstaw do odmowy nadania adresu dla budynku, którego budowa jeszcze się nie rozpoczęła. Dodatkowo wskazano, że ocena czy adres powinien zostać nadany, należy wyłącznie do organu odpowiedzialnego za prowadzenie ewidencji miejscowości, ulic i adresów czyli wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

2. Obowiązujący wzór wniosku o ustalenie numeru porządkowego, stanowiący załącznik do rozporządzenia EMUiA, jest prawidłowy. Nie ma podstaw wymagania dodatkowych załączników, poza mapą lub szkicem z lokalizacją budynku w jasno określonym przypadku - gdy wniosek dotyczy więcej niż jednego budynku lub sytuacja w terenie nie wskazuje jednoznacznie, któremu budynkowi ma być nadany adres.

3. Wymaganie okazania wymienionych w piśmie ze starostwa dokumentów nie jest uzasadnione i nie ma podstawy prawnej.

A przede wszystkim, potwierdził najistotniejszą kwestię - adres został nadany prawidłowo i nie ma tu mowy o jakimkolwiek błędzie ze strony pracownika urzędu gminy.

Reasumując, nadawanie adresów musi odbywać się zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szczególności w zgodzie z zapisami ustawy PGiK i rozporządzenia ws. EMUIA. Urząd nie może wymagać od klienta nadmiarowych dokumentów i dowodów.

Oczywiście nie byłoby niczym złym, gdyby przepisy w zakresie EMUIA były w 100% kompatybilne z przepisami dotyczącymi prowadzenia EGiB i prawem budowlanym, jednak te kwestie są właściwe do rozstrzygnięcia przez ustawodawcę, a nie wójta/ burmistrza / prezydenta miasta.

W związku z coraz częstszym nadawaniem nazw ulic w gminach o charakterze wiejskim, nasi użytkownicy kierują do nas liczne zapytania związane z tą procedurą. Choć samo ustalenie nazwy charakteryzuje się sporą dowolnością ze strony gminy, to warto omówić kilka aspektów z tym związanych, w kontekście prowadzenia gminnej ewidencji miejscowości, ulic i adresów w programie iMPA.

Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym oraz ustawą o drogach publicznych, nadawanie nazw m.in. gminnych ulic, placów i mostów oraz dróg wewnętrznych, należy do zadań własnych oraz wyłącznej właściwości gminy. Jest to istotne zadanie, które pozwala na porządkowanie przestrzeni oraz integrację społeczności lokalnej poprzez upamiętnianie istotnych dla niej osób i wydarzeń. 

Uchwała i co dalej? 

Po podjęciu uchwały o nadaniu nazwy, konieczne jest wprowadzenie obiektu do gminnej bazy EMUiA, prowadzonej w systemie teleinformatycznym. O ile w przypadku ulic przy których nadawane są adresy,  jest to realizowane na bieżąco, to niestety inne obiekty, takie jak ronda, place czy skwery, często zostają pomijane. Jeżeli nie zostaną dodane oraz przekazane do Państwowego Rejestru Granic, nie będą widoczne w innych portalach mapowych (jak poradzić sobie z brakiem widoczności adresu, ulicy czy placu, m.in. na Google Maps wspominaliśmy we wcześniejszym wpisie), co utrudni lokalizowanie ich w terenie.

Nowy obiekt można dodać w programie iMPA od razu po podjęciu uchwały przez radę gminy, ale należy pamiętać o prawidłowym określeniu statusu podczas tworzenia. Przed uprawomocnieniem uchwały status określamy jako “planowany”, natomiast “istniejący” można wskazać dopiero po 14 dniach od publikacji uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym. W tabeli Szczegóły ulicy wskazujemy także miejscowość, cechę, nazwę, numer i datę uchwały oraz datę obowiązywania. Po zatwierdzeniu należy także dołączyć uchwałę poprzez opcję Dodanie dokumentu.

Kolejnym ważnym etapem, jest przekazanie informacji o utworzeniu obiektu do właściwego Urzędu Statystycznego - co najwygodniej można zrealizować bezpośrednio z programu iMPA, w formie elektronicznej. Przekazanie informacji powinno nastąpić w ciągu 7 dni od podjęcia uchwały, zgodnie z § 11 ust 1 pkt 2 rozporządzenia z 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego.

Centralny katalog ulic

Katalog ULIC jest elementem Krajowego Rejestru Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT) i stanowi ogólnopolski zbiór ulic przypisanych do miejscowości, wprowadzanych na podstawie podjętych przez rady gmin uchwał. Każdy obiekt tworzy się określając cechę i nazwę, a następnie nadaje się unikalny pięciocyfrowy identyfikator. Urząd Statystyczny ma możliwość nadania identyfikatora ULIC tylko w przypadku opublikowania uchwały w dzienniku urzędowym. W związku z tym, że identyfikator ULIC jest niezbędny do zasilenia Państwowego Rejestru Granic, do gminnej bazy EMUiA można wprowadzać tylko te obiekty, których uchwała o nadaniu nazwy została opublikowana.

Cecha i nazwa

Każdy obiekt musi posiadać dwa określające go atrybuty - cechę, która określa jego rodzaj oraz determinuje geometrię, oraz nazwę. W uchwale istotne jest prawidłowe określenie obu tych elementów, tak aby uniknąć późniejszych wątpliwości. Rozpatrzmy przykład Placu Wolności, który na podstawie zapisu uchwały może być określony na trzy sposoby, przy czym każdy z nich będzie prawidłowy, ale wpłynie na sposób przedstawienia obiektu. W uchwale można nadać nazwę ulicy “Plac Wolności” - w tej sytuacji mamy do czynienia z obiektem liniowym, którego zapis z cechą będzie miał postać ul. Plac Wolności. Można także nadać nazwę placowi, obiektowi powierzchniowemu, “Plac Wolności” lub “Wolności”, w tej sytuacji zapis z cechą wygląda następująco pl. Plac Wolności lub pl. Wolności. Co istotne każdy z wymienionych przypadków posiada inny identyfikator w katalogu ULIC - dlatego uchwała powinna być precyzyjna aby nie powstała rozbieżność pomiędzy gminną ewidencją a rejestrem Głównego Urzędu Statystycznego.

Ulice na granicach miejscowości

W sytuacji, gdy ulica, której nadawana jest nazwa stanowi granicę dwóch lub więcej miejscowości, warto uwzględnić taką informację przygotowując projekt uchwały. Dzięki nadaniu nazwy ulicy w dwóch miejscowościach, możliwe staje się prowadzenie wspólnej i ciągłej numeracji, do tej samej nazwy ulicy, w sąsiednich miejscowościach - co w praktyce ułatwia mieszkańcom posługiwanie się nadanym adresem.

W związku z ankietą dot. otwartych danych, którą mogli Państwo otrzymać z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów informujemy, że dotyczy ona przede wszystkich kwestii ponownego wykorzystania danych oraz funkcjonowania serwisu dane.gov.pl.

Mając na względzie fakt, że w ramach serwisów mapowych udostępniacie Państwo zbiory danych według tej logiki, przedstawiamy propozycje odpowiedzi na część z pytań technicznych dotyczących danych prowadzonych w systemie e-mapa:

P6. tak

P7. trudno powiedzieć*

P8. tak

P9. tak

P10. trudno powiedzieć*

P11. dane z rejestrów publicznych, dane geodezyjne

*w tym przypadku odpowiedź jest zależna od tego, czy urząd udostępnia inne dane poza portalem e-mapa

Pozostałe pytania dotyczą kwestii formalno-administracyjnych związanych z działaniami urzędu w odniesieniu do przepisów ustawy i wykraczają poza zakres objęty funkcjonowaniem systemu e-mapa wraz z modułami.

W związku z pismem KN.IRP.82.108.2023 p.o. Głównego Geodety Kraju Alicji Kulki z 8 lutego 2023 r., którego treść udostępniamy poniżej:

Zgłaszanie i aktualizacja zbiorów oraz usług jest wykonywana tak jak wcześniej przez naszą firmę w Państwa imieniu na podstawie stosownych upoważnień. Takie upoważnienia od zawsze były przez nas dołączane do zgłoszeń. Zgłoszenia są oczywiście przesyłane w formie dokumentu elektronicznego zgodnego ze wzorem określonym w przywołanych w piśmie przepisach. Podobnie wygląda sposób wysyłki - była i będzie ona prowadzona zgodnie z aktualnymi na dany moment wytycznymi (czyli w tym przypadku na wskazaną skrzynkę w systemie ePUAP).

Zatem z Państwa strony nie jest wymagane obecnie żadne dodatkowe działanie. W razie potrzeby wykonamy zgłoszenie/aktualizację samodzielnie na podstawie upoważnienia i sami wystąpimy do Państwa, jeśli takiego (aktualnego) upoważnienia nie będziemy posiadać.